"Sen dúbida sen ela eu non tería chegado aquí, non tería chegado a onde estou hoxe, sen o seu apoio incondicional. Á fin coñece, despois de trece anos, os lugares dos que tanto teño falado". María Reimóndez escribe para Vieiros.
Marmallapuram
Se cadra esta vez estou descubrindo lugares insospeitados. Como Marmallapuram, na costa camiño de Chennai, onde fican unhas fermosas ruínas de templos a carón do mar e unha praia ampla onde novamente avanzan os turistas. Para nós, un pouco máis de tempo para compartir. A xente fai compras -cousa á que eu lle teño especial alerxia-, Marcos, un dos nosos documentalistas e fanático do surf, consegue unha táboa e eu dedícome a contar cara a atrás o tempo.
Marcos e Tito van quedar en Marmallapuram un día máis antes de marchar así que invadimos o seu cuarto e collemos outro para que a xente poida descansar antes da viaxe. En Marmallapuram a primeira despedida, entre a choiva torrencial, non queremos deixar a ninguén atrás. Pero o avión agarda.
A marcha
Sempre é de noite en Chennai. Sempre é de noite no aeroporto de Chennai. Desta vez non chego, nin marcho, nin estou para recoller a ninguén, senón para despedir ao grupo do Vanakkam. Comigo Ambal, Bobby, Sahajaraj e Blanca, que quedará as dúas semanas que quedan de traballo. Coñezo esa porta e esa sensación de marchar.
Para min xa unha normalidade este ir e volver, sei que nos veremos en moi breve pero iso non quita unha certa tristura. Cando cruzan a porta e volvemos ao coche, oito horas por diante na noite ata Karaikal, doume conta de que a India semella un tanto máis silenciosa sen ese grupo estupendo de persoas que durante dúas semanas romperon a miña rutina e me axudaron compartindo comigo a súa enerxía e ilusión.
Amma
Amma é a primeira palabra que as nenas e os nenos len en támil. O "a" curto é a primeira letra do alfabeto e de amma. Mai. E para min tamén a última desta semana. Porque en todos estes días preferín gardar silencio. Se cadra por non poder expresar correctamente a sensación de ter aquí a miña mai por primeira vez na miña vida. Miña mai, que fixo o curso de formación como todas as demais voluntarias, que coordina o grupo de Lugo de maneira profesional e válida.
Pero que non deixa de ser miña mai, humilde e discreta, sen querer chamar a atención. Sen dúbida sen ela eu non tería chegado aquí, non tería chegado a onde estou hoxe, sen o seu apoio incondicional, sen as súas palabras e o seu exemplo firme, sen esa confianza cega en min e no que fago. Todo iso estaba aí antes. Pero agora está tamén que á fin coñece, despois de trece anos, os lugares dos que tanto teño falado.
E a miña admiración crece polo seu traballo, porque puido ter vido como "a miña mai" en calquera momento e non quixo, porque respecta escrupulosamente o meu espazo (sempre) e porque sei que non pode ser fácil para ela. Síntome orgullosa dela. Sempre, agora máis. Grazas, amma.
Crónicas anteriores: