Vieiros

Ruído, moito ruído, e por baixo do ruído, cando o concerto era bo, melodías fermosas e delicadas. O Primavera Sound deste ano foi o festival da distorsión, do ruído explícito, cun pé no comezo dos noventa e outro no presente. Todos cumpriron co que se agardaba deles: os grandes nomes, con Neil Young, Sonic Youth, Shellac, Spiritualized e Yo La Tengo á cabeza, e tamén algunhas sorpresas felices, como The Mae Shi ou o Dan Deacon Ensemble. Tres xornadas intensas en decibelios e en emocións. Tres xornadas para aprender, para rastrexar discos, para recuncar nesa música que fai bater o corazón máis apresa.

Algo estraño pasaba na entrada do fórum barcelonés o pasado xoves, na primeira xornada do Primavera Sound. Amais do programa, a organización entregaba tapóns para os ouvidos... Algúns xa os quixeron probar durante o concerto de Spectrum, a media tarde. Ruído sostido, kraut-rock espacial, melodías sepultadas entre tanto trebello electrónico, coa guitarra psicodélica de Pete Kember exhibindo os extremos que esgotaron a Spacemen 3. Pete Kember e Jason Pierce xa nin se falan. Nin sequera tocaron o mesmo día do festival. Spectrum está moi lonxe do que agora é Spiritualized, mais aínda lle queda a forza de quen quere e sabe como facer ruído metronómico. Primeiro sinal do que o festival estaba argallando.

Outra opción para probar os tapóns era ir ver a Lightning Bolt, subidos desta vez nun escenario, algo excepcional coñecendo a súa filia polos concertos claustrofóbicos. De día e ao aire libre a súa proposta impacta algo menos, mais conserva toda a súa potencia. Moito mellor a batería explosiva de Brian Chippendale que o baixo estridente de Brian Gibson. Os seus solos distorsionados, tan agudos, podían lembrar o virtuosismo heavy, mais sempre estaba aí esa batería desbocada para lanzarse ao frenesí hipnótico. Ruídos, berros, caos: disque é vangarda, mais xa hai quen alerta de que estes dous levan demasiado tempo vivindo dun mesmo truco: un acelerador recibindo unha malleira? Pasaron catro anos do Hypermagic Mountain, mais ese acelerador non perde forza.

Chegada a noite, Yo La Tengo estrearon o escenario principal. Hai tres anos, en 2006, actuaran tamén na primeira xornada, presentando daquela I Am Not Afraid of You and I Will Beating Your Ass. Fora un concerto digno e fermoso, mais lonxe de engaiolar ao público como fixeron desta vez. Ira Kaplan sabía con quen compartía cartaz, e sabía que tiña que exprimir a súa guitarra dende a primeira canción. Ruído delicado, garimoso. Distorsión lo-fi. Todo o público abraiado ante as arroutadas de ‘Big Day Coming' e ‘From a Motel 6', ante o pop sutil de ‘Stockholm Syndrome' e ‘Tom Courtenay', mesmo ante a fuga soul de ‘Mr Tough'. Cancións intensas, elixidas con moita intelixencia. O mellor do seu repertorio. Mágoa que ‘You Can Have It All' non soase todo o ben que merecía, desta vez sen coreografía e con dúas baterías enfrontadas. Unha imperfección, certo, mais unha imperfección encantadora.

Sen dúbida, Phoenix era o grupo para o que menos se precisaban os tapóns nesta xornada. O pop sofisticado dos franceses e todos eses tópicos, xa, ben, si. Seis tíos no escenario facendo menos ruido que Lightning Bolt, que son dous. Onde estaban as súas guitarras? Pero se teñen dúas! Cústame perdoarlles que estragasen un dos seus mellores singles, ‘Run Run Run', coa batería demasiado pesada e as guitarras esvaídas. ‘If I Ever Feel Better', contra final, soou algo mellor, mais a sorpresa estaba nalgúns dos temas do novo Wolfgang Amadeus Phoenix, comezando por ‘Lisztomania', un ghit que luciu no directo cunha elegancia inesperada. Vai ser que non estaban tan botados a perder como ás veces fan crer. Desiguais, mais efectivos. Mellor ter a Phoenix como ídolos do pop que a The Killers ou a Coldplay.

Os tapóns eran, por suposto, para My Bloody Valentine, o retorno de Kevin Shields armado con torres de amplificadores e saturado de distorsión. O xesto artístico antes que a arte mesma. Demasiada potencia: faltoulles nitidez para igualar a beleza do Loveless. Mais, querían facelo? As voces afogaban entre tantos decibelios, certo, e os tapóns e o barullo non axudaban a percibir a melodía das guitarras. Había cancións que mesmo resultaba máis sinxelo recoñecer polo ritmo da batería. Perdían en matices, gañaban en presencia. A fórmula fallou na fermosa ‘Only Shallow', mais si funcionou coa emocionate ‘Soon', a piques xa de rematar o concerto. É máis, mellor aínda que os temas do Loveless soaron os do Isn't anything: a rabia ferida de ‘Soft as Snow (But Warm Inside)' foi un dos puntos fortes deste concerto, xunto co rescate final da enxordecedora ‘You Made Me Realise'. Aí si triunfou Kevin Shields, para iso facían falla os tapóns, por iso renunciou á delicadeza. Máis de dez minutos de distorsión abstracta, sen concesións, só co seu escaso minuto e medio de melodía. Sentir o son vibrando sobre a pel. Perder a noción do tempo. Ir máis aló da canción. Unha performance con electricidade. Un agarimo arrepiante.

My Bloody Valentine repetirían o seu espectáculo ao día seguinte, aínda con máis decibelios, pechados no eco do Auditori, mais antes diso a noite do xoves aínda deu para algo máis. Faltaba un Aphex Twin desexoso de demostrar que el xa inventara todos os ritmos electrónicos antes sequera de que outros lles puxesen nome. Para deixar ben claro o seu maxisterio botou case dúas horas mesturando o dubstep de Burial co drum'n'bass de hai unha década, nunha espiral que se facía por momentos densa de máis como para bailala. Mentres, noutro escenario, The Horrors presentaban o seu último disco, Primary Colours, confirmando que un hype pode estar cheo de pólvora. E entre as moitas formas posibeis que o festival ofrecía para rematar a noite, Squarepusher déronlle corda ao drum'n'bass que xa anticipara Aphex Twin no mesmo escenario, retomándoo desta vez coa batería e o baixo ben visibeis, sintetizando o analóxico co dixital. Máquinas si, intelixencia detrás, e festa para quen lle aguante o corpo.