Vieiros

As primeiras son aquelas que, segundo a lóxica capitalista, tentan maximizar os beneficios económicos sen ningún tipo de pudor, e as segundas son as que, con máis pudor, intentar aumentar os beneficios económicos e amosar unha acción social que xa nada ten que ver con garantir e repartir os excedentes dos aforros entre a clase traballadora Hoxendía, como nunha mesa redonda que compartín cun dirixente e xestor da obra social dunha das caixas do noso país, as caixas son un suxeito económico que atende ás necesidades sociais cun orzamento maior que a propia administración, a súa acción social é maior que de calquera departamento de servizos sociais de calquera concello. Así de clariño o dixo. O que non dixo é quen determina esas necesidades sociais, se ben, pódese facer estudos empíricos sobre a renda e establecer rendas sociais (ou complementos) para aqueles suxeitos que non chegan a un determinado número, ou simplesmente implantar unha redistribución dos beneficios e artellar unha pequena renda básica para o conxunto da cidadanía; se ben isto podería ser así, as caixas de aforro determinan a súa inversión da obra social en parámetros que nada teñen que ver coas necesidades obxectivas de determinadas clases sociais e aplican a lóxica de respostar a necesidades dunha sociedade capitalista e dos seus (anti-)valores. Aparte disto, as caixas non renden contas aos seus clientes do uso que fan dos cartos, é dicir, ningún cliente pode determinar en que quere (ou en negativo) en que non quere, que se invistan os seus cartos. As caixas galegas invisten en industria contaminante, armamentística, etc..., e isto tamén é parte (in)direita da súa obra social.

Sen pretender encerellarme explicando polo miúdo tanto o dito até agora como o proceso de fusión das caixas, si quero apuntar dous elementos, por unha banda, os procesos de fusión das caixas leva parello unha atomización dos seus servizos e da súa presenza na sociedade, por tanto non representarán intereses concretos da sociedade que as constitúe (caixas laborais, caixas rurais, caixas industriais, caixas...), o seu proceso de atomización fai que se dilúa a responsabilidade social que teñen (tiñan) cos seus clientes máis próximos, e desta circunstancia tírase unha consecuencia, o proceso de desaparición das caixas levará a un balieramento de contido social por un principio economicista da eficacia (eficacia en termos capitalistas de maximización de beneficios) polo que co tempo a lóxica capitalista levará a súa desaparición e absorción polo entramado bancario convencional, como así aconteceu en Italia, país de nacemento dos montes de piedade, onde agora a piedade financeira, está no monte... ou nas cooperativas de crédito.

Eis aquí onde emerxe o principio da fraternidade, no seu senso republicano, onde a sociedade civil organizada debe facerse responsábel, nun proceso de empoderamento e liberdade, para crear estruturas que dean resposta ás súas arelas. Se entendemos a economía como un elemento vertebrador das sociedades, é imprescindíbel que a cidadanía tome partido na posesión de estruturas económicas bancarias que resposten ás súas demandas. É por tanto nesta lóxica en que se move todo o entramado do coñecido mundo da banca ética, é nesta lóxica por que en Italia, a Banca Populare naceu e creceu, é nesta lóxica por que no territorio español estase a construír o proxecto Fiare tendo xa no noso país a asociación promotora FiareGz, é por que naceu hai máis dun lustro AIS “O Peto” como ferramenta de construción dunhas relacións económicas fraternas que de forma testemuñal e militante permitan sacar parte dos aforros do sistema bancario tradicional, é nesta lóxica onde se encadra a solidariedade entre asociacións en COOP57.

Ante a nova ofensiva do capitalismo neoliberal de tentar atrincherar a súa lóxica en todo o sistema financeiro (incorporando o 100% da acción das caixas de aforro, se é que algo aínda non estaba...) cabe a resposta de crear unha banca en mans da cidadanía, unha alternativa fraterna. Mans á obra.